Wat is communicatie? Het woord communicatie betekent volgens de dikke van Dale: overdracht of uitwisseling van informatie, verbinding, verkeer. Je verbindt je dan ook met communiceren. Je maakt contact, verbind je en brengt iets over (dat probeer je tenminste).

Als je naar de essentie van communiceren gaat, dan is er iemand, of iets, die een boodschap wil overbrengen, een zender. Deze zender zendt een signaal uit. De ontvanger ontvangt het signaal en de boodschap is overgebracht Zo lijkt het heel simpel.

Het werkt echter het net iets anders.

Als we kijken naar het communicatiemodel vanuit de NLP, dan komt onze buitenwereld bij ons binnen via onze zintuigen. Deze zintuiglijke ervaringen zetten we vervolgens  in een intern proces om in extern gedrag.

De hoeveelheid informatieprikkels die per seconde op ons afkomen is enorm. Als we elke prikkel bewust waarnemen, zou het een grote chaos worden. Per seconde komen er 4,6 miljoen aan eenheden binnen. Onbewust filteren we wat we door laten komen. Onbewust verwerken we dit dus. 

Volgens dit model filteren we informatie op basis van:

• Tijd en ruimte
• Materie en energie
• Taal
• Herinneringen
• Beslissingen
• Metaprogramma’s
• Waarden en overtuigingen
• Attitude

Als we iets waarnemen en dit vervolgens filteren, creëren we een interne voorstelling. Je kan het ook gedachtepatroon noemen. Dit gedachtepatroon is opgebouwd uit gevoelens, beelden, geur, smaak, geluid en interne dialoog.  Onze houding, ook wel fysiologie genoemd, heeft een belangrijke wisselwerking met dit gedachtepatroon. Vanuit hier ontstaat onze stemming die tot ons gedrag leidt. 

Dit model toont aan dat ieder mens zijn eigen unieke waarneming heeft. Zo geeft hij ook zijn eigen unieke waarneming van de wereld weer. Wil je een andere waarneming, dan hoef je simpelweg de filters te veranderen. Wij kunnen niet alles bewust waarnemen, dus dat geeft aan dat de werkelijkheid uit veel meer informatie bestaat dan dat wij waarnemen..

Het filtert tijd, ruimte, energie en materie; het is een van de meest onbewuste filters.

In de relativiteitstheorie van Einstein heeft deze aangetoond dat deze begrippen zeer relatief zijn en dus per situatie verschillende waarden heeft.

Neem het voorbeeld van de trein die met 120 km per uur voorbij een perron rijdt waarop iemand stil staat. Deze persoon zal de trein waarnemen als een zeer snel bewegend iets. Voor een andere waarnemer, die in een andere trein zit die gelijktijdig over een ander spoor ook met 120 km per uur rijdt, zal het lijken alsof de trein stilstaat. Voor hem lijkt het of het perron en de persoon op het perron zich met een snelheid van 120 km per uur in tegengestelde richting verplaatsen. Hiermee toonde Einstein de betrekkelijkheid van de zintuiglijke waarneming aan en beantwoordt hiermee de vraag of gedachtes en voorstellingen die opgeroepen worden door zintuiglijke waarnemingen een volledig en betrouwbaar beeld te geven van de werkelijkheid.

Zoals je hieruit kan concluderen wordt tijd, ruimte, energie en materie door iedereen persoonlijk ervaren. Elke beleving hiervan zal per persoon verschillen. Om het meetbaar te maken hebben wij mensen er logische eenheden van gemaakt, waardoor we ervan uitgaan dat de beleving hiervan voor iedereen hetzelfde zou moeten zijn.

Het beleven van nog 10 minuten ergens voor hebben, kan voor de ene persoon als ‘ik heb nog maar 10 minuten’ zijn, terwijl een andere persoon het ervaart als ‘ik kan nog dit en dat doen’. Zo zie je, dat een ieder dit op zijn eigen wijze ervaart. Denk ook maar eens aan de huid van een vis. De een kan het voelen en denken wat is dit ruw en bijzonder, terwijl een ander het als glad ervaart. 

Energie is er ook zo eentje. De een ervaart energie heel anders dan de ander. De een kan het koud ervaren, de ander warm. Je kan vol energie zitten of je moe voelen. Iemand die 100 km op de snelweg rijdt, ervaart dat als snel, terwijl een ander dat als langzaam ervaart.

Met het filteren van taal bedoelt het communicatiemodel het vermogen om interne en externe gebeurtenissen te structureren en er betekenis aan te geven. Taal helpt ons, net als de andere filters, om structuur te geven aan de hoeveelheid informatie die we binnen krijgen. We kunnen betekenis geven aan de wereld, omdat we het vermogen hebben van taal. Taal stuurt onze waarneming. Hoe groter ons taalvermogen is, hoe meer nuanceringen iemand kan aanbrengen in de structurering van de buitenwereld.

Zo zal een kind dat net leert praten alle soorten auto’s weergeven met het woord auto of iets wat daarop lijkt. Pas later leert het kind het begrip auto onder te verdelen in meerdere variëteiten als vrachtauto, raceauto, etc.

Het is bekend dat Indianen meer dan 70 woorden hebben om de kleur groen te definiëren. Ze kunnen daardoor meer verschillende kleuren groen onderscheiden dan de gemiddelde westerse mens.

Hoe belangrijker verschijnselen in een bepaalde cultuur zijn, hoe meer verschillende woorden er zijn om deze zaken weer te geven en hoe meer onderverdelingen van deze zaak er in woorden kunnen worden gemaakt.

Wil je nu meer weten over het communicatiemodel? Deze komt terug in mijn boek de kunst van het leven.